Tổng hợp các Bộ luật, Luật mới được ban hành và sửa đổi, bổ sung có hiệu lực thi hành kể từ năm 2019, 2020, 2021.
Sau đây là tổng hợp các Luật mới ban hành, có hiệu lực thi hành trong năm 2019 và 2020. Trong đó có 12 Luật ban hành mới thay thế cho các Luật cũ và 3 Luật sửa đổi bổ sung một số điều của các Luật hiện hành.Tham khảo thêm:
Các Luật mới ban hành
- Luật Đặc xá: có 6 chương và 39 điều, có hiệu lực từ ngày 01/07/2019; được ban hành thay thế cho Luật Đặc xá năm 2007. Luật Đặc xá 2018 quy định về nguyên tắc, thời điểm, trình tự, thủ tục, thẩm quyền, trách nhiệm thực hiện đặc xá; điều kiện, quyền và nghĩa vụ của người được đề nghị đặc xá; quyền và nghĩa vụ của người được đặc xá. Một trong những nội dung nổi bật của Luật này là quy định không đề nghị đặc xá với người bị kết án tù về các tội Phá hoại cơ sở vật chất kỹ thuật của quốc gia, tội Chống phá cơ sở giam giữ...; Đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự về hành vi phạm tội khác; Trước đó đã được đặc xá; Có từ 02 tiền án trở lên….
- Luật Công an nhân dân: Luật Công an nhân dân được thông qua ngày 20/11/2018. Luật cũng có hiệu lực từ ngày 01/07/2019 và thay thế cho Luật Công an nhân dân năm 2014. Luật có 7 chương và 48 điều. Luật này quy định về nguyên tắc tổ chức, hoạt động; chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, bảo đảm điều kiện hoạt động, chế độ, chính sách đối với Công an nhân dân và trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan. Một số nội dung đáng chú ý của Luật như: Bộ Công an có số lượng Thiếu tướng không quá 157, số lượng Trung tướng không quá 35 và số lượng Thượng tướng không quá 6; Sĩ quan biệt phái được hưởng chính sách như công tác trong ngành công an, được bổ nhiệm chức vụ tương đương chức vụ biệt phái khi kết thúc nhiệm vụ biệt phái; được giữ nguyên quyền lợi của chức vụ biệt phái.
- Luật Phòng chống tham nhũng: Luật gồm 10 chương với 96 điều, có hiệu lực từ ngày 01/07/2019. Luật Phòng, chống tham nhũng quy định về phòng ngừa, phát hiện tham nhũng; xử lý tham nhũng và hành vi khác vi phạm pháp luật về phòng, chống tham nhũng. Luật quy định cụ thể về đối tượng có nghĩa vụ kê khai tài sản, thu nhập; mở rộng đối tượng có nghĩa vụ kê khai lần đầu và thu hẹp diện đối tượng phải kê khai thường xuyên, kê khai hàng năm. Đồng thời, Luật cũng quy định nếu cơ quan có thẩm quyền chứng minh được tài sản do tham nhũng mà có thì phải thu hồi hoặc tịch thu theo quy định; nếu chứng minh được có dấu hiệu trốn thuế thì xử lý theo quy định của pháp luật về thuế…
- Luật Trồng trọt: Luật Trồng trọt có 7 chương và 85 điều, được ban hành thay thế cho Pháp lệnh giống cây trồng năm 2004. Luật Trồng trọt quy định về hoạt động trồng trọt; quyền và nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân hoạt động trồng trọt; quản lý nhà nước về trồng trọt. Luật này quy định phân bón phải được khảo nghiệm trước khi được công nhận lưu hành, trừ phân bón hữu cơ sử dụng để bón rễ có thành phần chỉ là chất hữu cơ tự nhiên; phân bón vô cơ đơn sử dụng để bón rễ có thành phần chỉ chứa đạm hoặc lân hoặc kali…Ngoài ra, Luật cũng quy định cụ thể về điều kiện buôn bán phân bón, trong đó yêu cầu tổ chức, cá nhân buôn bán phân bón phải có Giấy chứng nhận đủ điều kiện buôn bán phân bón, trừ trường hợp buôn bán phân bón do chính mình sản xuất…Luật này có hiệu lực từ ngày 01/01/2020.
- Luật Chăn nuôi: Luật Chăn nuôi cũng là một trong những dự án luật vừa được Quốc hội thông qua. Luật này có 8 chương và 83 điều, có hiệu lực từ ngày 01/01/2020. Luật được ban hành để thay thế cho Pháp lệnh giống vật nuôi năm 2004. Phạm vi điều chỉnh của Luật chăn nuôi quy định về hoạt động chăn nuôi, quyền và nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân trong hoạt động chăn nuôi, quản lý nhà nước về chăn nuôi. Nội dung Luật chăn nuôi quy định cụ thể về công tác quản lý giống và sản phẩm giống vật nuôi; Thức ăn chăn nuôi; Điều kiện cơ sở chăn nuôi, xử lý chất thải chăn nuôi; Chăn nuôi động vật khác; Đối xử nhân đạo với vật nuôi; Quản lý nhà nước về chăn nuôi.
- Luật Cảnh sát biển Việt Nam: Luật Cảnh sát biển được ban hành có 8 chương và 41 điều, có hiệu lực từ ngày 01/07/2019 và sẽ thay thế cho Pháp lệnh Lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam năm 1998. Luật quy định về vị trí, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn; tổ chức và hoạt động của Cảnh sát biển Việt Nam; chế độ, chính sách đối với Cảnh sát biển Việt Nam; trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan. Luật này quy định cụ thể về các trường hợp cảnh sát biển được nổ súng quân dụng, trong đó có các trường hợp như: Đối tượng điều khiển tàu thuyền tấn công hoặc đe dọa trực tiếp tính mạng người thi hành công vụ hoặc người khác; Khi biết rõ tàu thuyền do đối tượng phạm tội điều khiển cố tình chạy trốn; Khi biết rõ tàu thuyền chở đối tượng phạm tội hoặc chở vũ khí, vật liệu nổ trái phép…
- Luật Bảo vệ bí mật Nhà nước: Luật Bảo vệ bí mật Nhà nước cũng đã chính thức được thông qua với 5 chương và 28 điều. Phạm vi điều chỉnh của Luật quy định về bí mật nhà nước, hoạt động bảo vệ bí mật nhà nước và trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan. Theo Luật này, bí mật Nhà nước được phân loại thành 3 độ mật: Tuyệt mật, Tối mật và Mật theo từng lĩnh vực. Thời hạn bảo vệ bí mật Nhà nước là 30 năm đối với bí mật Nhà nước ở mức độ "Tuyệt mật"; 20 năm đối với bí mật Nhà nước ở mức độ "Tối mật"; 10 năm đối với bí mật Nhà nước ở mức độ "Mật"…Luật này có hiệu lực từ ngày 01/07/2020, thay thế Pháp lệnh Bảo vệ bí mật nhà nước năm 2000. Các quy định của Luật này liên quan đến lập, thẩm định, ban hành danh mục bí mật nhà nước, thời hạn bảo vệ bí mật nhà nước quy định tại khoản 1 Điều 19 của Luật này, gia hạn thời hạn bảo vệ bí mật nhà nước có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 01 năm 2019
- Luật Quốc phòng 2018: Với 7 Chương và 40 điều, Luật Quốc phòng quy định nguyên tắc, chính sách; hoạt động cơ bản về quốc phòng; tình trạng chiến tranh, tình trạng khẩn cấp về quốc phòng, thiết quân luật, giới nghiêm; lực lượng vũ trang nhân dân; bảo đảm quốc phòng; nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan, tổ chức; quyền và nghĩa vụ của công dân về quốc phòng. Luật Quốc phòng có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2019. Luật Quốc Phòng có một số nội dung mới nổi bật sau đây: Đưa nội dung bảo vệ không gian mạng vào luật; Đề cập tới vấn đề Nhà nước cần có kế hoạch sử dụng đất quốc phòng; Đưa nội dung xây dựng phòng thủ quân khu vào Luật khá chi tiết như khái niệm, nhiệm vụ và khu vực phòng thủ; Quy định cụ thể hơn về tình trạng giới nghiêm, thiết quân luật nhằm chuẩn bị trước khi đất nước có tình trạng chống phá, thậm chí bạo loạn lật đổ, trong đó hạn chế hoạt động, cấm tụ tập đông người...; Xác định rõ hơn mối quan hệ sự nghiệp quốc phòng là sự nghiệp của toàn dân, sức mạnh quốc phòng là sức mạnh toàn dân tộc, của cả hệ thống chính trị; Quy định về việc công bố tình trạng chiến tranh…
- Luật Cạnh tranh 2018: Luật Cạnh tranh được thông qua gồm 10 chương với 118 điều, quy định về hành vi hạn chế cạnh tranh, tập trung kinh tế gây tác động hoặc có khả năng gây tác động hạn chế cạnh tranh đến thị trường Việt Nam; hành vi cạnh tranh không lành mạnh; tố tụng cạnh tranh; xử lý vi phạm pháp luật về cạnh tranh; quản lý Nhà nước về cạnh tranh. Luật có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/7/2019. Luật Cạnh tranh số 27/2004/QH11 hết hiệu lực kể từ ngày Luật này có hiệu lực thi hành.
- Luật An ninh mạng: Luật yêu cầu các doanh nghiệp trong và ngoài nước cung cấp dịch vụ trên mạng viễn thông, mạng internet tại Việt Nam phải đặt chi nhánh, văn phòng đại diện tại Việt Nam và lưu trữ dữ liệu về thông tin người dùng tại Việt Nam
- Luật Tố cáo: xem bài viết: Luật Tố cáo 2018 tiến bộ thế nào so với Luật Tố cáo hiện hành?
- Luật Đo đạc và Bản đồ: Luật Đo đạc và Bản đồ được Quốc hội thông qua gồm 9 chương, 61 điều. Luật có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/01/2019. Luật quy định về hoạt động đo đạc và bản đồ cơ bản; hoạt động đo đạc và bản đồ chuyên ngành; chất lượng sản phẩm đo đạc và bản đồ; công trình hạ tầng đo đạc; thông tin, dữ liệu, sản phẩm đo đạc và bản đồ; hạ tầng dữ liệu không gian địa lý quốc gia; điều kiện kinh doanh dịch vụ đo đạc và bản đồ; quyền, nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân hoạt động đo đạc và bản đồ; quản lý nhà nước về đo đạc và bản đồ.
Các Luật sửa đổi, bổ sung
- Luật sửa đổi, bổ sung các Luật có quy định liên quan đến quy hoạch: Với 32 điều, Luật này sửa đổi, bổ sung 37 luật có liên quan đến quy hoạch. Trong đó, Luật quy định về thời kỳ quy hoạch sử dụng đất là 10 năm; thời kỳ quy hoạch bảo vệ môi trường là 10 năm…Các nội dung sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hàng hải Việt Nam, Luật Đường sắt, Luật Giao thông đường thủy nội địa, Luật Tài nguyên nước, Luật Đất đai, Luật Khoáng sản... được quy định rất rõ tại Luật sửa đổi, bổ sung 37 luật có liên quan đến quy hoạch. Luật có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01 tháng 01 năm 2019.
- Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 11 Luật có liên quan đến quy hoạch 2018
- Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục đại học: Luật đã được thông qua ngày 19/11/2018 và chính thức có hiệu lực từ ngày 01/07/2019. Luật có 5 điều, tập trung sửa đổi, bổ sung các quy định về hình thức đào tạo của giáo dục đại học; Phương thức hoạt động của các cơ sở giáo dục đại học; Quy hoạch mạng lưới cơ sở giáo dục đại học và chính sách của Nhà nước về phát triển giáo dục đại học…Đáng chú ý, Luật này mở rộng quyền tự chủ cho các trường đại học. Theo đó, các trường được tự chủ trong hoạt động chuyên môn, trong tổ chức và nhân sự, trong tài chính và tài sản nhưng phải có trách nhiệm giải trình theo quy định của pháp luật.
- Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thể dục, thể thao: Luật ban hành quy định về nội dung đặt cược thể thao; bổ sung nhiều quy định về: Thể dục, thể thao quần chúng; giáo dục thể chất và thể thao trong nhà trường; thể thao thành tích cao; thể thao chuyên nghiệp; cơ sở thể thao; đất đai ...Luật Thể dục, thể thao sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 1/1/2019.
Minh Hùng
Ý KIẾN